Arbitraj ile para kazanmak mümkün mü?

Günümüzde arbitraj fırsatlarını yakalayıp kar sağlamak çok kolay olmasa da algoritmik yazılımlar sayesinde özellikle de volatilitenin arttığı zamanlarda mümkündür.

Arbitraj, bir varlığı bir pazardan daha ucuza satın almak ve alınan bu varlığı başka bir pazarda daha yüksek bir fiyattan satmak anlamına gelmektedir.

Daha iyi anlaşılması için basit bir örnek vererek ilerleyelim.

İki farklı şehrin her birinde birer pazar bulunduğunu düşünelim. Diyelim ki bu pazarlarda mısır satılıyor. Tabii her iki pazarda da satılan mısırlar tamamen aynı kalitede, yani özdeş. Varsayalım ki bu pazarlardan birinde mısırın kilosu 4 lira. Yine varsayalım ki diğer pazarda da mısırın kilosu 6 lira.

Peki, biz bu durumdan nasıl yararlanabilir ve riske girmeden nasıl kar elde edebiliriz?

Burada yapmamız gereken en mantıklı hareket mısırlarımızı daha ucuz olan pazardan alıp daha pahalı olan pazara götürerek satmamız olacaktır. Bu nedenle biz de aynen bunu yapmaya çalışacağız. Mısırın kilosunun 4 liraya satıldığı pazara gidip bir kilo mısır alacak ve bu mısırları kilosunun 6 liraya satıldığı diğer pazarda satacağız.

Bir pazardan kilosunu 4 liraya aldığımız mısırları diğer pazarda 6 liraya sattık. Böylece riske hiç girmeden 2 lira kar ettik. Söz gelimi, 4 liraya aldık 6 liraya sattık. Bunu birde grafikte görelim:

İşte arbitraj temel olarak budur.

Elbette gerçekte olanlar, finans piyasalarındaki özdeş varlıklar olacaktır. Mesela, hem New York Borsası hem de Almanya Borsası’nda kote olan bir şirketin hisseleri gibi. Veya İstanbul’da Euro Londra’dan daha ucuza alınabiliyorsa, arbitraj işiyle uğraşanlar, İstanbul’dan euro alıp aynı miktarı Londra’da satarak risk almadan kar elde edebilirler.

Arbitraj ile Para Kazanmak Mümkün mü?

Arbitraj yapanlar, aynı varlığın fiyat farklılıklarından yararlanıp bu fiyat farklılıklarından risksiz bir şekilde kar elde etmeyi amaçlarlar. Bu bağlamda arbitraj yaparak risk almadan kar elde etmek kulağa oldukça hoş gelse de arbitraj ile para kazanmak günümüzde pek kolay değildir.

Etkin piyasa hipotezine göre, arbitraj etkinsiz piyasalarda mümkündür. Ancak arbitraj piyasaları daha etkin kılan bir süreçtir. Bunun ne anlama geldiğini biraz daha detaylandıralım.

Etkin piyasa şartlarında, hemen herkes veri, bilgi ve gelişmelere anında erişim sağlayabilir. Bunun sonucunda varlık fiyatları bu verileri yansıtır ve özdeş varlık fiyatlarının herkes için eşit olduğu varsayılır. Böyle bir durumda arbitraj fırsatları ortaya çıkmaz. Ama bazen de farklı nedenlerden ötürü piyasaların etkin olmaması, özdeş varlığın başka piyasalarda farklı fiyatlardan alınıp satılabilmesini sağlar. Böylece arbitraj için fırsatlar ortaya çıkar.

Amaç risksiz kar sağlamak için fiyat farklılıklarından yararlanmayı gerekli kıldığından arbitraj fırsatı ortaya çıktığı anda özdeş varlığın eş zamanlı bir şekilde bir piyasadan alınıp başka bir piyasada satılması ve bununla birlikte bu işlemlerin oldukça kısa bir zaman diliminde bitirilmesi gerekir. Zira zaman ilerledikçe vuku bulan fiyat farklılığını diğer piyasa oyuncuları da görecek ve fiyat farklılığı büyük hızla eşitlenmiş olacaktır.

Günümüz koşullarında para ve sermaye piyasalarında bilgi akışı oldukça hızlı ve herkes tarafından erişilebilir olduğundan oraya çıkması muhtemel arbitraj fırsatlarını bireysel olarak elle yakalamak ve bunu yaparak para kazanmak çok mümkün değildir. Bu sebepten bu işle uğraşanlar özel olarak arbitraj işlemleri için geliştirilen algoritmik yazılımlar kullanmaktadırlar.

Arbitraj işlemleri için programlanan özel algoritmik yazılımlar, farklı piyasaları sürekli takip ederek bu piyasalarda işlem gören özdeş varlıkların fiyatlarındaki eşitsizlikleri kolayca tespit ederler ve piyasalar arasında hızla alım satım emri göndererek otomatik bir şekilde arbitraj işlemini tamamlarlar.

Algoritmik yazılımlar sayesinde ve özellikle volatilitenin arttığı dönemlerde arbitraj fırsatlarını yakalamak ve bu fırsatlardan yararlanmak mümkün olsa da, son yıllarda, kısmen finans piyasalarının küreselleşmesi sebebiyle bu fırsatların azaldığı söylenebilir.